Wstrząs anafilaktyczny jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia, który nieleczony prowadzi do śmierci. To ciężka, szybko rozwijająca się i potencjalnie zagrażająca życiu reakcja nadwrażliwości na jakiś czynnik, w której występuje obniżenie ciśnienia tętniczego. Najważniejsza jest szybka reakcja i podanie leku, który może uratować życie – adrenaliny podawanej domięśniowo (epinefryny).

Najczęstszą przyczyną wstrząsu anafilaktycznego jest spożycie pokarmów. Są to z reguły orzeszki ziemne, owoce morza, mięso ryb, mleko krowie, jaja kurze, ziarno sezamu, soja i pszenica, rzadziej owoce i warzywa. Kolejnym czynnikiem powodującym wstrząs są użądlenia owadów i leki. W 30% przypadków wstrząsu u dorosłych i w około 15% u dzieci, pomimo szczegółowej diagnostyki nie jest możliwe ustalenie przyczyny wstrząsu.

Objawy wstrząsu anafilaktycznego:

świąd, obrzęk, rumień, pokrzywka

świst krtaniowy, obrzęk języka, jamy ustnej, gardła, krtani

omdlenie, spadek ciśnienia, przyspieszenie rytmu serca

nagłe wymioty, kurczowe bóle, biegunka

brak kontaktu słowno-logicznego, utrata świadomości.

Wstrząs anafilaktyczny może spotkać każdego, w każdej sytuacji, nie tylko osoby uczulone. Dlatego kluczowym czynnikiem powinno być stałe podnoszenie świadomości społeczeństwa, szeroko rozumiana edukacja oraz regularne uczestnictwo w szkoleniach z zakresu udzielania pierwszej pomocy.